مارقوش ترکمن صحرا / شرکت گردشگری و سیاحتی گلستان و ترکمن صحرا دایره المعارف ترکمن، کاملترین و جامعترین منبع اطلاعات عمومی ترکمن، اخبار فرهنگی و اجتماعی ترکمن صحرا و اخبار گلستان
آیا می‌دانستید که ابونصر فارابی ترکمن است؟
محمد طرحان ابن اوزلئق معروف به ابونصر فارابی از جمله نادر عارفانی است که آثار ارزشمند و روایات زیادی از او باقی مانده است. او در سال ۸۷۰ میلادی در واسیج یکی از روستاهای فاراب واقع در بین مرز ترکمنستان و ازبکستان کنونی می‌باشد، متولّد شده است.
او تحصیلات خودرا در بغداد باتمام می‌رساند و تمام علوم ایّام خودرا فرا می‌گیرد. … روایتی از او باقیست که او در بغداد نوعی از آلت موسیقی را از روی دوتار ابداع می‌کند و با آن در یکی از مجالس خلیفه بغداد در حضور او مقامی از مقامات ترکمنی را می‌نوازد که همه مدعوینی که در مجلس حضور داشتند بخواب فرو می‌روند. ” او هیچ وقت دون ترکمنی (عبا) را از تن خود بیرون نیانداخته است. پوشش ترکمنی خود را همیشه حفظ نموده است.
فارابی دوتار را به دو نوع تقسیم بندی می‌کند که یکی دوتار خراسان نام دارد که همان دوتارهای کنونی ترکمنی است و دیگری دوتار بغداد می باشد که آنرا بدست خود در بغداد ابداع کرده است.
فارابی ترکمن بود و در عراق تحصیل کرد و با آنکه شهرتش بیشتر در فلسفه بود، به عنوان یک نظریّه‌پرداز در موسیقی نیز پیشوای همگان محسوب می‌شد، و شهرتش در این باره به ویژه ناشی از اثرش بود که کتاب الموسیقی الکبیر نام داشت و خود بزرگ‌ترین اثر در باب موسیقی تا زمان فارابی بود. می‌گوید تقریباً تمام آثار یونانی در زمینه‌ی موسیقی را پیش از او به عربی برگردانده بودند، و او بیشتر آنها را مطالعه کرد، گو آنکه از هیچ یک نامی نمی‌برد. مگر از اثر تمیستیوس Themistius . فارابی نوازنده نیز بود، برخلاف تمیستیوس که موسیقی نمی‌نواخت؛ و هر چند بیشتر مباحث نظریش مبتنی بر آراء نویسندگان یونانی بود. با این همه از جنبه‌ی علمی مطالب اصیل فراوانی را فراهم آورد که در هیچ جای دیگر یافت نمی‌تواند شد، به ویژه در توصیفاتی که از آلات موسیقی رایج در میان اعراب به دست داده است. فارابی در علوم ریاضی فیزیک احاطه‌ی کامل داشت،
و لذا برای ورود به علم نظری از هر لحاظ مجهّز بود. گرچه علم خود را به یونانیان مدیون بود، ولی خطاهای آنان را تکرار نکرد، و نپذیرفت که صدا در آب به درجه‌ای کمتر از صدا در هوا شنیده می‌شود؛ نیز این قول ارسطو را هم نپذیرفت که پشم چون بر آن ضربه وارد آورند صدا پدید نمی‌آورد؛ به همین منوال این لغزش نیکوماخوس را هم تکرار نکرد که بگوید فیثاغورس ملایمت consonance را از رهگذر سنجش سنگینی چکّشهای آهنگر کشف کرد؛ و این افسانه‌ای بود که گودنتیوس Gaudentius و بوئتیوس Boethius هم آن را تکرار کرده بودند. تحلیلی که او از تأثیر موسیقی به دست می‌دهد، هم یونانیان را وهم کندی را به کلّی پشت سر می‌نهد، همان‌گونه که از فیلسوفی طبیعی چون او چنین انتظاری هم می‌رود.
منبع : کانون ایرانی پژوهشگران فلسفه و حکمت
وبلاگ ترکمن مدیکال
*** *** ***
مارقوش / دایره المعارف جامع ترکمن‌های جهان
www.margush.ir
استفاده از مطالب سایت با قید منبع مانعی ندارد.
بعد از ترکیه ای شدن مولوی وازبک یا عرب شدن ابن سینا اذری شدن نظامی گنجوی این هم یک مصادره دیگر مفاخر ملی کشورهای دیگر ابوسعید ابوالخیر را هم قبرش در انجاست از قلم نیندازید